بنا به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ویژه‌برنامه تقدیر از پژوهشگران و رونمایی از دستاوردهای جدید پژوهشی پژوهشگاه، دوشنبه ۱۰ دی ۱۴۰۳ با حضور محسن جوادی (رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)، احمد مسجدجامعی (وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی)، هوشنگ نایبی (مترجم کتاب)، امیدعلی مسعودی (سردبیر فصلنامه) و محمدحسین ساعی (رئیس دانشگاه سوره) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
در ابتدای این برنامه محسن جوادی ضمن خیرمقدم به مهمانان، با اشاره به احوال ناخوش پژوهش در کشور، اذعان کرد: پژوهش حال و روز خوبی در کشور ما ندارد؛ لذا نیاز است مفهوم، معنا، کارکرد و جایگاه آن بازتعریف شود. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات از ابتدای تأسیس تاکنون به مأموریت‌ها، وظایف و تعهدات خود وفادار مانده و در این مدت طولانی همکاران خوبی در این مجموعه تلاش کردند تا مسیر پژوهش را پیش ببرند. تصمیماتی که در کشور گرفته می‌شود، باید بنیان پژوهشی داشته باشد وگرنه دچار فرصت‌سوزی خواهیم شد. عرصه سیاست‌گذاری باید مبتنی بر عقلانیت و پژوهش و کار پژوهشی، پشتوانه عرصه سیاست‌گذاری باشد. معمولاً مشکلات و چالش‌ها وجود دارند ولی مجموعه خوب، مجموعه‌ای‌ست که این مشکلات را رفع کند. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات دارای مرجعیت است اما لازم است که این مرجعیت تقویت شود. جناب آقای دکتر صالحی وزیر محترم فرهنگ نگاه ویژه‌ای به این مجموعه دارد و می‌خواهد که این مجموعه در مقام قوه عاقله وزارتخانه به فعالیت خود ادامه دهد.
در ادامه احمد مسجدجامعی؛ موسس پژوهشگاه با اشاره به قدمت 25ساله این مجموعه و خاطرات بسیار آن، از ماهیت اصلی و بایسته‌های پژوهش سخن گفت و اظهار داشت: پژوهش به کتاب‌های قطور و مختلف نیست؛ اعتبار پژوهش به میزان اثرگذاری آن است که این به‌نوبه خود با میزان ارجاعات به آن سنجیده می‌شود. پژوهش نباید برای ارتقای رتبه و مقام انجام شود، بلکه باید به عرصه عمل اجتماعی بیاید. یکی از کارهای مهمی که این پژوهشگاه انجام داد، این بود که پژوهش را به عرصه عمل اجتماعی آورد. پژوهش از یک سو باید در فضای نخبگانی نقد شود و از سوی دیگر، در حوزه اجتماعی اثر خود را برجای گذارد. ما در زمان مأموریت خود، پژوهش‌ها را در معرض نقد و بررسی قرار می‌دادیم. ابتدا پرسش‌نامه را در شورای فرهنگ عمومی مطرح می‌کردیم تا هر دستگاهی ضمن اعلام‌نظر، کارشناس خود را بفرستد؛ در پایان نیز، نتایج پژوهش را برای همه می‌فرستادیم تا ببینند و تطبیق دهند. همین امر باعث می‌شد که پژوهش‌ها منشأ اثر واقع شوند. امروز چرا نباید نتایج پژوهش‌هایمان را حتی اگر به ضرر خودمان هم باشد، نقد کنیم؟ چرا از نقد خود می‌ترسیم؟ لازمه کار اجتماعی و لازمه کار حکومتی، همین نقدهاست. اگر به جای ورود به گفت‌وگو و تبادل‌نظرها، جبهه بگیریم، به نتیجه نمی‌رسیم. بنابراین حتماً باید پژوهش را به فضای عمومی ببریم تا از قِبَل آن، تأمل روی مسائل پیش آید.
او با اشاره به موضوع نوآوری‌ها و اهمیت آن افزود: مسئله نوآوری‌ها مهم است و به‌کارگیری آن در حوزه فرهنگ، حیاتی است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در به‌کارگیری نوآوری‌ها، یگانه است. استفاده از این نوآوری‌ها مانند هوش مصنوعی باید مبنای تجدیدنظر‌های قانونی ما قرار گیرد.
وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی «توجه به موضوع ایران» را در رویکرد پژوهش‌ها ضروری دانست و خاطرنشان کرد: ما کشوری هستیم که ایرانیت و اسلامیت در آن یگانه شد. امروز کسانی هستند که می‌خواهند آن را دوگانه کنند. ما در این کشور بخش دینی و امنیتی و دستگاه‌های مرتبط با آن را داریم اما برای بخش ایرانی، دستگاهی نداریم. حافظ و سعدی ما، کوروش و تخت‌‌جمشید، شب یلدا و غیره که مسئله «ایران» هستند، نباید فراموش شوند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت حافظ ایران و حافظ مرزهای فرهنگی ایران است و در قبال آن مسئولیت دارد. اگر ما با این حربه فرهنگی وارد شویم، در ورای مرزهای ایران بسیار تأثیرگذار خواهیم بود.
در ادامه هوشنگ نایبی به نحوه آغاز و فرآیند کار ترجمه خود اشاره و اظهار داشت: در اواخر دهه 70 با احساس اینکه متون پژوهشی ما ضعیف هستند، کتاب «نحوه انجام تحقیقات اجتماعی» را ترجمه کردم. سپس چند کتاب دیگر در زمینه روش تحقیق ترجمه کردم و تبدیل به یک مترجم حرفه‌ای شدم. پس از آن کم‌کم به سمت مسائل اجتماعی و فرهنگی رفتم چون اساس پژوهش، افزودن به غنا و شناخت ما از مسائل فرهنگی، اجتماعی و کمک به سیاستگذاری‌های فرهنگی است. اساس علوم‌اجتماعی و جامعه‌شناسی، حل مسائل اجتماعی است. کتاب تازه منتشرشده «رویکردهای جامعه‌شناختی در جرم‌شناسی» نیز کتاب خوبی است و بنده افتخار می‌کنم که آغاز فرآیند ترجمه و پایان آن در این پژوهشگاه بوده و این سعادت نصیبم شده که بتوانم با بهره‌گیری از مساعدت‌های این مجموعه، خدمت کوچکی انجام دهم.
امیدعلی مسعودی سخنران بعدی این برنامه، ضمن تشکر از تلاش‌های فراوان رقیه مهری؛ مدیر داخلی فصلنامه‌های پژوهشگاه، در انتقاد از تقلیدی بودن سبک نوشتن آثار علمی اظهار داشت: اولین روزنامه منتشر شده در ایران با عنوان news paper، یک اثر تقلیدی بود که میرزا صالح شیرازی آن را در دوران محمدشاه قاجار منتشر کرد. از آن زمان تاکنون متأسفانه همه روزنامه‌های ما تقلیدی هستند. اولین روزنامه علمی 5 اوت 1864م یعنی 160 سال پیش چاپ شد که درباره تاریخ، نجوم و ارتباطات بود. این اولین مطلب منتشرشده درباره ارتباطات بود که ما امروز می‌خواهیم مسیر آن را ادامه دهیم ولی همانطور که می‌دانیم امروز فضای علم و دانش و ارتباطات با ورود تکنولوژی‌های ارتباطاتی ازجمله هوش مصنوعی خیلی تغییر کرده است. لذا فلسفه انتشار فصلنامه «مطالعات فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی» این است که ما به این عرصه ورود کنیم و کارهای علمی انجام دهیم. ساختاری که امروز در نشریات علمی دیده می‌شود برگرفته از مدل غربی است که به ما تحمیل شده است؛ مدلی که برای فیزیک و شیمی بود نه علوم‌انسانی. در حوزه علوم‌انسانی بهتر است که قالب نوشتارهای علمی تنها دربرگیرنده سه قالب «کلیات»، «بدنه» و «نتیجه‌گیری» باشد تا دست نویسنده باز باشد و بتواند اسب سخن را بتازاند. امیدوارم این نشریه جدید بتواند به درجه عالی برسد و در خدمت‌رسانی به جامعه علمی، گام‌های مثبتی را بردارد.
در بخش دیگری از این برنامه، محبوبه غفوری مسئول کتابخانه پژوهشگاه، با رونمایی از نرم‌افزار جدید کتابخانه، ضمن اشاره به تعداد آثار موجود، از امکان جست‌وجو و دسترسی به آثار کتابخانه برای پژوهشگران داخلی و خارجی سخن گفت.
در پایان برنامه نیز ضمن رونمایی از کتاب «رویکردهای جامعه‌شناختی در جرم‌شناسی» اثر ترجمه‌شده هوشنگ نایبی و فصلنامه «مطالعات فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی» به سردبیری امیدعلی مسعودی، از سیمین ویسی و رضا تسلیمی طهرانی به‌عنوان دو پژوهشگر فعال و نیز همکاران سابق پژوهشی پژوهشگاه به پاس خدمت به عرصه پژوهش تقدیر شد.
گزارش تصویری مراسم: اینجا