به گزارش روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، مهدی عشقی رضوانی، محقق تاریخ شفاهی و پژوهشگر واقعه تاریخی قیام مسجد گوهرشاد، انیمیشن ساعت جادویی را روایتی هنری از قیام تاریخی مسجد گوهرشاد معرفی می کند که در تلاش است، نسل جدید را با حقایق این حادثه تلخ آشنا کند.
وی ضمن اشاره به جایگاه این واقعه در تاریخ مبارزات ملت ایران، از نقش آن در مواجهه با سیاست‌های فرهنگی حکومت پهلوی اول سخن گفت و اظهار داشت: انیمیشن ساعت جادویی به‌عنوان یکی از محصولات هنری مبتنی بر این روایت تاریخی ساخته شده است.
قیام مسجد گوهرشاد در تیرماه ۱۳۱۴، یکی از وقایع تلخ دوران پهلوی اول است که به‌دلیل سیاست‌های فرهنگی حکومت و سرکوب اعتراضات مردمی، به کشتار بی‌دفاعان در این مسجد انجامید.
مهدی عشقی رضوانی، پژوهشگر تاریخ شفاهی بیان کرد: با گذشت نزدیک به ۸۰ سال از این حادثه، بسیاری از زوایای آن همچنان ناشناخته باقی مانده است. روایت این قیام، نه تنها بیانگر ظلم حکومت پهلوی، بلکه نمادی از مقاومت مردم و علما در برابر سیاست‌های ضدفرهنگی است.
عشقی رضوانی با اشاره به اهمیت مستندسازی این رویداد تاریخی گفت: تلاش‌های تیم پژوهشی از سال ۱۳۹۳ آغاز شد و طی سه سال، خاطرات و روایت‌های شفاهی بازماندگان و شاهدان این قیام جمع‌آوری شد. این روایت‌ها به‌عنوان منابع دست‌اول، زمینه‌ساز تولید محصولات فرهنگی متعددی از جمله انیمیشن، فیلم و مستند شدند.
وی توضیح داد: در جریان مستندسازی این قیام، تیمی از پژوهشگران در حسینیه هنر مشهد شکل گرفتند تا با بازماندگان و شاهدان حادثه مصاحبه کنند. عشقی رضوانی توضیح داد: طی این پروژه، نزدیک به هزار نفر شناسایی شدند که خاطرات مستقیم یا شنیده‌هایی از این واقعه داشتند. این افراد، که اغلب در زمان حادثه نوجوان بودند، روایت‌هایی ارائه دادند که به ضبط و تدوین منابع معتبر تاریخی منجر شد.
عشقی افزود: این روایت‌ها، بستری برای تولید آثار فرهنگی و هنری متنوع فراهم کردند تا نسل‌های آینده بتوانند با تاریخ و هویت ملی خود ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند.
پژوهشگر ساعت جادویی، این اثر را یکی از برجسته‌ترین محصولات فرهنگی تولید شده بر اساس این منابع تاریخی معرفی کرده و گفت: این اثر که به کارگردانی محمدعلی بصیری نیک ساخته شده، داستان سفر یک نوجوان به گذشته و تجربه حقایق قیام گوهرشاد را روایت می‌کند. شخصیت اصلی این اثر، دکتر عبدالرضا، از طریق یک ساعت جادویی به وقایع تاریخی مسجد گوهرشاد بازمی‌گردد. این داستان، به‌گونه‌ای طراحی شده که علاوه بر روایت حقیقت تاریخی، برای نسل نوجوان نیز جذاب و الهام‌بخش باشد.
این پژوهشگر تاریخ شفاهی، با تأکید بر اهمیت بازنمایی هنری وقایع تاریخی، گفت: بازنمایی قیام گوهرشاد در قالب انیمیشن، فراتر از نگاه نوستالژیک است. این اثر، تلاشی است برای انتقال هویتی دینی، ملی و انقلابی به نسل آینده. استفاده از زبان هنر و قالب‌های جذاب مانند انیمیشن، باعث می‌شود نوجوانان با تاریخ خود ارتباط بهتری برقرار کنند. ساعت جادویی نمونه‌ای از محصولاتی است که با روایت صحیح تاریخ، به تقویت ارزش‌های فرهنگی و شناخت هویت ملی کمک می‌کند.
وی توضیح داد: هدف ما این بود که با بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن انیمیشن‌سازی، داستانی را روایت کنیم که هم از نظر تاریخی دقیق باشد و هم برای مخاطبان کودک و نوجوان جذابیت داشته باشد. وقایع تاریخی مانند قیام گوهرشاد، اسنادی ارزشمند از مبارزات مردم ایران هستند. این رویدادها، نیازمند بازنمایی در قالب‌هایی هستند که برای نسل جدید قابل‌فهم و تأثیرگذار باشد. انیمیشن‌هایی مانند ساعت جادویی، راهبردی هنری و فرهنگی برای تقویت هویت ملی و انتقال ارزش‌های تاریخی به نسل‌های آینده است.
وی در پایان تاکید کرد: ساعت جادویی، نمونه‌ای موفق از پیوند تاریخ و هنر است که با روایت داستان قیام مسجد گوهرشاد، تلاش می‌کند نسل جدید را با هویت ملی و دینی آشنا کند. این اثر، نشان‌دهنده ظرفیت‌های هنر برای بازنمایی تاریخ و تقویت ارزش‌های فرهنگی است.
گفتنی است: چنین تولیداتی می‌توانند نقش مؤثری در حفظ میراث فرهنگی و تقویت ارتباط نسل‌های مختلف با تاریخ داشته باشند. ساعت جادویی، پلی میان گذشته و آینده، اثری است که می‌تواند نقطه عطفی در بازنمایی هنری تاریخ معاصر ایران باشد.