صدو هجدهمین شماره فصلنامه علمی - ترویجی رسانه ویژه بهار 1399از سوی دفتر
مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر شد.
به گزارش روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، شماره 118
فصلنامه رسانه شامل هفت مقاله تخصصی در موضوعات زیر است که توسط نویسندگان حوزه
رسانه و ارتباطات به رشته تحریر درآمده ست.
بخش پایانی این شماره نیز به گزارش نشست تخصصی «مرجعیت رسانه‌ای با نگاهی به چالش‌هاو فرصت‌های روزنامه‌ها» اختصاص دارد که دوم
بهمن 1398 در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزارشده است.
عناوین این شماره عبارتند از:
-
بازنمایی
گفتمان انقلاب اسلامی در سریال‌های
تلویزیونی؛ (مطالعة موردی: انقلاب زیبا ) / محبوبه علی‌محمدی
هدف
اصلی این پژوهش پی بردن به گفتمان بازنمایی‌شده از انقلاب اسلامی، در یکی از
مجموعه‌های نمایش داده شده تلویزیونی به نام « انقلاب زیبا » استبدین منظور، تبیین
شاخص‌های این گفتمان و پی بردن به لایه‌های عمیق‌تر آن مد نظر است. متون تلویزیونی با به‌کارگیری
واژگان، تصاویر و صدا معناهایی را می‌سازند که به
رویدادها و پدیده‌ها از زاویه‌ای خاص نگاه می‌کند. در واقع این
متون، حوادث و وقایع اجتماعی و سیاسی را بر مبنای اهدافی خاص تفسیر و بازآفرینی می‌کنند.
مطالعة نحوة بازنمایی این حوادث در متون تلویزیونی، چگونگی برجسته‌سازی یک
گفتمان و طرد گفتمان یا گفتمان‌های دیگر را نشان می‌دهد. این مقاله
برآن است تا با مطالعة سریال انقلاب زیبا که در سال
1393 از سیمای ج.ا.ا پخش شد، شیوة روایت انقلاب اسلامی را در آن مشخص کند.
-
بررسی
موافقتنامة انتقال فرامرزی داده‌های شخصی بین ایالات متحدة آمریکا و اتحادیة اروپا با نگاهی به قوانین
جمهوری اسلامی ایران / آمنه صرامی
در
دنیای امروز، موضوعانتقالفرامرزیدادهیکیازکلیدی‌ترینمسائلدرحوزةحمایتازداده‌هایشخصیافراداست.به همین منظور دراین پژوهش تلاش شده تا به این مسئله از مسیر بررسی
توافقنامة حامی حریم خصوصی (Privacy Shield) که میان
اتحادیة اروپا و ایالات متحدة آمریکا منعقد شده، پرداخته شودتا بر اساس آنبتوان
بهارائةراهکاربرایرفعچالش‌هایاحتمالیموجودبرسرراهانتقالفرامرزیدادهدرکشورپرداخت.
در همین راستا، ابتدا رویکرد آن‌ها نسبت
به مبحث حمایت از داده، بررسی شده و سپس تحولات موجود در زمینة انتقال فرامرزی
داده در اتحادیة اروپا و ایالات متحده آمریکا از توافقنامه بندرگاه امن (Safe Harbor) تا توافقنامه حامی حریم خصوصی و اصول
حمایت از داده موجود در این دو سند موشکافی شده است.
-
بررسی حقوقی
رگولاتوری‌های حمایت از داده / داود زارعیان، فائزه واحد
با
پیشرفت‌های بشری و افزایش سطح آگاهی اشخاص دربارة حقوق اولیة خود،
توجه به حفظ و نگهداری از داده‌های شخصی افزایش یافته است. اما
در عین حال، زندگی در دنیایی که شکل جدیدی از ارتباطات را رقم می‌زند،
بسترهای تحول‌یافته و مختلفی را برای نقض این حق به وجود می‌آورد.
مسئلة اصلی که
ضرورت این پژوهش را بیش از پیش آشکار می‌سازد،
وضعیت موجود کشور ایران، در مقایسه با سایر کشورهای جهان در زمینة ساز و کارهای
قانونی و حقوقی پدیده‌ای تحت عنوان داده و اهمیت
آن در گسترش کسب و کارهای جدید است. در این
پژوهش، ابتدا نتایج مطالعات تطبیقی صورت‌گرفته
در خصوص نهاد متولی داده در چند کشور ارائه‌شده،
سپس با توجه به دستاوردهای مطالعات تطبیقی و همچنین وضعیت موجود کشور، پیشنهادهایی
در خصوص ایجاد یا تعیین نهاد متولی داده در نظام حقوقی ایران شده است.
-
نشانه‌شناسی
عکس خبری/ علیرضا عمادالدین
عکاسی، رسانه‌ای رمزگذاری شده است و به شکل همان‌گویانه واقعیتی را که به آن ارجاع می‌یابد، بازتولید نمی‌کند. امروزه حضور پررنگ شبکه‌های اجتماعی در زندگی روزمرة بشر،
دگرگونی ماهیت عکس در این فضا و ارتقای سواد بصری مخاطب، به واسطة قرار گرفتن شدید
در معرض تصاویر مختلف، کاربرد عکس خبری در رسانه‌های رسمی، شرایط متفاوتی نسبت به گذشته
پیدا کرده است. هر عکس علاوه بر معنای ظاهری و سطحی‌ای که در نگاه اول به ذهن بیننده
متبادر می‌کند، معنای پنهان یا ضمنی‌ای دارد، که حتی در مواردی می‌تواند مغایر با معنای اولیه آن باشد و
نیازمند تعمق و تأمل بیشتری است. در همین نقطه
است که اهمیت نشانه‌شناسی عکس نمایان می‌شود.نشانه‌شناسی
دانشی است که به مطالعة نظام‌های نشانه‌ای و کشف رمزگان اثر می‌پردازد. از
آنجا که هرچیزی، غیر از آنچه هست عمل کند، می‌تواند
نشانه باشد، پس می‌توان عکس را هم به مثابة متنی نشانه‌ای دانست
که دلالت‌های متعددی را در معرض تفسیر و تأویل و فهم مخاطب قرار می‌دهد. از این رو، هدف مقاله
حاضر، ارائة روشی برای نشانه‌شناسی عکس‌های خبری است.
-
چارچوب‌بندی بصری
خبرگزاری‌های ایران از زلزلة
کرمانشاه / سعید قنبری، عاطفه آقایی، سیاوش صلواتیان ، توحید سلطانی
رسانه‌ها، بازیگران مهمی در عرصة بحران‌ها هستند و نبض افکار عمومی، بهطور عمده در شرایط بحرانی در دست آن‌هاست. رسانه‌ها
با استفاده از قدرت دروازه‌بانی قادرند تا معنای اجتماعی
یک پدیده را تغییر دهند؛ در واقع آن‌ها می‌توانند در متون رسانه‌ای جنبة خاصی از یک پدیده را در معرض
دید مخاطب قرار داده و جنبة دیگری از آن را پنهان و یا کمرنگ کنند. آن‌ها این فرایند نمایش برجسته و پنهان‌سازی حرفه‌ای را با استفاده از ساز و کار چارچوب‌بندی انجام می‌دهند. بحران‌های طبیعی، رویدادهایی هستند که رسانه‌ها بهطور خاص، آن‌ها را پوشش خبری می‌دهند. یکی از تکنیک‌هایی که در این نوع پوشش‌های خبری استفاده می‌شود، چارچوب‌بندی است که در واژه‌ها، جمله‌ها و تصاویر بهطور گسترده به‌کار گرفته می‌شود؛ بدین
ترتیب برخی از جنبه‌های پدیده برجسته شده و تلاش می‌شود تا افکار عمومی حول آن جنبه شکل بگیرد. هدف پژوهش حاضر،
بررسی چارچوب‌بندی بصری خبرگزاری‌های کشور از زلزله 1/7 ریشتری 21 آبان سال 1396 کرمانشاه
است. در همین راستا،پنج خبرگزاری «مهر»، «فارس»، «تسنیم»، «ایرنا» و «ایسنا» بر
اساس رتبة خبرگزاری‌ها در الکسا انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند.
-
گونه‌شناسی بن‌مایه‌های دیداری و شنیداری در رسانة بازی
دیجیتال/ صدرالدین طاهری احمد مصطفوی
بازی
دیجیتال را می‌توان به سبب محبوبیت جهان‌شمول و روزافزون،
بین گروه‌های سنی گوناگون و نیز ارزش اقتصادی سرسام‌آور
آن از مهم‌ترین رسانه‌های دوران معاصر به‌شمار آورد.بازی‌های دیجیتال، نقطة تلاقی شمار بسیاری
از هنر‌ها و حاصل هم‌افزایی ابزار‌های متفاوت جهان هنر، همچون ادبیات،
نقاشی، معماری، سینما، پویانمایی، موسیقی و ... در یک رسانة هنری هستند. از این
رو، عناصر مشترک فراوانی میان رسانه‌هایی مثل سینما و پویانمایی
با بازی‌های دیجیتال وجود دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت ویژگی‌هایی
از بازی‌های دیجیتال است که از طریق دیدن و شنیدن بر مخاطب تأثیر می‌گذارند.
این مقاله در پی پاسخ به این سوال است که به طور
عام چه گونه‌هایی از بن‌مایه‌های دیداری و شنیداری در رسانة بازی دیجیتال مورد استفاده
قرار می‌گیرند.
-
بررسی آسیب‌های اجتماعی نوجوانان و نقش
رسانه در پیشگیری و کنترل آن / بهنام رضا‌قلی‌زاده
این پژوهش به شناسایی و بررسی آسیب‌های اجتماعی نوجوانان از دیدگاه
کارشناسان و نقش رسانه در پیشگیری و کنترل این آسیب‌ها می‌پردازد. هدف مطالعة حاضر، آگاه‌سازی، پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی با اتخاذ روش‌شناسی کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق است.
جامعة آماری شامل کارشناسان حوزه‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی و رسانه است که به صورت نمونه‌گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده‌اند. چارچوب نظری بر اساس نظریه‌های آسیب‌شناسی اجتماعی یا نظریه‌های مرتبط با جامعه‌شناسی و روانشناسی تدوین شده است.
برای دریافت فصلنامه 118 رسانه به فایل زیر مراجعه فرمایید.
تهیه کننده خبر:لیلا نوری میاندوآب