شماره 122
فصلنامه رسانه منتشر شد
صد و بیست و دومین شماره فصلنامه علمی وسایل ارتباط جمعی«رسانه»، ویژه بهار
1400از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر شد.
به گزارش روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، شماره 122
فصلنامه رسانه شامل هفت مقاله تخصصیبا موضوعات گونه‌شناسی اطلاعات غلط متنی ـ ویدئویی در رسانه‌های اجتماعی، اینستاگرام، بازنمایی بدن در شبکه‌های مجازی، تکنیک‌های بصری در روایت انیمیشن،...، و کارکردهای متقابل موسیقی و توسعة اجتماعی
است که به اختصار در زیر آورده شده است.
-
گونه‌شناسی اطلاعات غلط متنی ـ ویدئویی در رسانه‌های
اجتماعی/ اعظم راودراد، مرضیه خلقتی
هدف این مقاله، مطالعه
اطلاعات نادرست منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی از منظر گونه‌شناسی است. با توجه به اینکه یکی از
قابلیت‌های رسانه‌های اجتماعی ایجاد محملی برای انتشار اخبار
و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در این مقاله تلاش می‌شود گامی برای
دسته‌بندی آرتیفکت‌های نادرست منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی از جنبة گونه‌شناسی برداشته شود.
به این منظور، محتواهای
نادرست (متنی ـ ویدئویی) منتشرشده در رسانه‌های
اجتماعی بین سال‌های 95 تا 98 که تارنمای
صحت‌سنجی ویکی‌هواکس نادرستی آن‌ها را تأیید کرده بود، با روش نقد
رتوریک مورد بررسی قرار گرفته است.
-
اینستاگرام: شیوة جدید دیدن و دیدهشدن و پیامدهای آن/ بهزاد کریمی، علی دلاور ، علی‌اکبر
فرهنگی
شبکه‌های اجتماعی نظیر
اینستاگرام در سطوح مختلف، ارتباطات تصویری امروز و سبک دیده شدن
را به شکلی بیسابقه تغییر دادهاند
و تجربههای ارتباطی جدیدی را رقم زدهاند
که از جنبههای گوناگون درخور مطالعه
است. بخش بزرگی از مطالعه‌هایی که دربارة اینستاگرام
انجام شده، یا بر نحوة استفاده کاربران از امکانات تصویری این رسانه متمرکز بودهاند
یا بر مطالعة تأثیرها و آسیبهای استفادة از آن. هدف از
این تحقیق، افزودن جنبهای پدیدارشناختی به پژوهشها
و مباحث مربوط به اینستاگرام بود تا از این طریق، فهم بهتری از دنیای ذهنی کاربران
جوان نسبت به این شبکة اجتماعی فراهم آید.
این پژوهش به دنبال پاسخ به
سه پرسش است: کاربران جوان اینستاگرام، در استفاده از این شبکة اجتماعی چه چیزی را
تجربه می‌کنند؟ چه بسترها و شرایطی عموماً بر
این تجربهها تأثیر می‌گذارند؟ و کنشهایشان در اینستاگرام چه معنایی
برای آن‌ها دارد؟ علاوه بر این پرسش‌های
پدیدارشناختی، از مشارکتکنندگان خواسته شد تا از
احساسشان نسبت به اینستاگرام بگویند و از آن
یک ارزیابی کلی ارائه دهند.
-
واکاوی عوامل
مرتبط با بازنمایی بدن در شبکه‌های مجازی در بین کاربران ایرانی اینستاگرام / مریم فروغی، نسیم
مجیدی قهرودی، محمدرضا رسولی
اینستاگرام به عنوان یک
بستر ارتباطی جدید نه‌تنها فرصت تولید و اشتراک‌گذاری عکس را در اختیار کاربران خود
قرار داده، بلکه سهم مهمی در روند تحولات گونه‌های مختلف عکاسی به‌ویژه عکاسی شخصی داشته است .
هدف محقق از انجام این تحقیق، واکاوی عوامل مرتبط با بازنمایی بدن در شبکه‌های مجازی (مطالعة موردی: کاربران
ایرانی اینستاگرام) و شناسایی نقش استفادة افراد از شبکة اجتماعی اینستاگرام، در
میزان بازنمایی بدن اجتماعی، نمایشی و زیباشناختی آن‌ها است.
همچنین سعی بر این است، تا شناختی از الگوها، راهبردها، تکنیک‌ها و اهداف بازنمایی بدن در اینستاگرام
ارائه شود. این مسئله از آن حیث حائز اهمیت است، که با گذر از عصر آنالوگ به
دیجیتال، عکس‌ها کارکردهای چندگانه‌ای به خود گرفته‌اند، کارکردهایی که تا حد بسیاری متأثر از ورود به عصر وب2 است، زیرا در
محیط وب2 کاربران با فضای آزادی روبه‌رو هستند که علاوه بر تولید محتوا، فرصت تعمیم و اشتراک‌گذاری نیز برای آن‌ها فراهم می‌شود.
-
کارکرد تکنیک‌های بصری در روایت انیمیشن‌های
بدون کلام / نوشتة پیام زین‌العابدینی، مریم حشمت‌نژاد
سینمای اولیه، فیلم‌سازان را به‌سوی مسیری هدایت می‌کرد که برای جلب مخاطب، به چگونگی نمایش داستان در فیلم
توجه کنند.اما به دلیل عدم توانایی استفاده از صدا، قصه‌های بدون کلام را در تولیداتش مورد
توجه قرار می‌داد ولی بر خلاف آن، سینمای معاصر و به‌خصوص هنرصنعت رسانه انیمیشن، با در نظر
گرفتن ارزش‌های بصری و خصایل زبیایی‌شناسی از ساختار بدون کلام، بهره می‌گیرد. سینمای بدون کلام شکلی آگاهانه
است که می‌تواند غالب‌های روایی گوناگونی را به شکلی تجسمی و بصری تولید کند و مخاطبان رده‌های سنی و فکری متفاوت را به سوی این
نوع سینما جذب کند. این پژوهش با هدف کاربردی، ضمن مرور پیشینة روش‌های روایت‌پردازی در سینما، تلاش دارد به این
مسئله بپردازد که فیلم‌های انمیشین معاصر چگونه از کارکردها و تکنیک‌های بصری در روایت آثار بدون کلام
استفاده می‌کنند.
-
واکاوی کارکردهای متقابل موسیقی و توسعة اجتماعی با
میانجیگری رادیو (از بدو تأسیس رادیو تاکنون) / محمودرضا حمیدی، فتح‌آبادی،
علی بقائی سرابی، افسانه وارسته‌فر
رادیو یکی از با ارزش‌ترین نوع رسانه‌ها در یک قرن گذشته محسوب می‌شود که جایگاه محبوبی در میان مخاطبان
خود دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل این مجبوبیت در
استعداد فنی منحصربه‌فرد این رسانه نهفته است،
به طوری‌که پیام را به سریع‌ترین و راحت‌ترین
شکل ممکن به گیرندگان پرشمار خود می‌رساند
که طیفی از افراد باسواد و بی‌سواد، فقیر و ثروتمند، در
حین انجام فعالیت یا فارغ از انجام هر فعالیت دیگر را پوشش می‌دهد. رادیو، قدرت تخیل و تصویرسازی
ذهنی شنونده را فعال می‌کند و بنا بر تجهیز
شنوندگان به قدرت تخیل ذهنی و توانایی ارائة تفسیرهای بدیع و بی‌بدیل از پیام‌ها، خبر و علائم دریافتی، بیش از آنچه
که در فحوای پیام قرار دارد، جلوه می‌کند.
هدف از مقاله حاضر، احصای
نقش ارتقای بخش متقابل موسیقی و توسعة
اجتماعی، با میانجیگری رسانة رادیو به وسیلة
کنکاش در دوره‌ای مشخص از تاریخ کشور
ایران و از زمان تأسیس رادیو تاکنون است. در راستای این هدف، با اتکا به رویکرد
جامعه‌شناسی، ظرفیت‌های چندگون
رسانة رادیو در تبادل توانمندی‌های موسیقی و توسعة
اجتماعی، برای ارتقای جایگاه یکدیگر مورد شناسایی قرار گرفته است.
-
توسعة مدل آکر برای ارزیابی ارزش ویژة برند خبرگزاری‌ها و
شناسایی عوامل مؤثر بر ارزش ویژة برند آن‌ها / سیاوش صلواتیان، سعید قنبری، محمود محمدی، سارا مؤمنی
برندها به مهم‌ترین اصل در محصولات تبدیل شده‌اند، چون می‌توانند بر انتخاب مصرف‌‌کننده تاثیر بگذارند. برندسازی، یک
فرایند پیوسته برای همگام‌سازی ادراک عمومی از برند و عملکرد سازمانی است و ابزار ایجاد و حفظ مزیت
رقابتی است، بنابراین برای سازمان و شرکت‌ها نقش راهبردی دارد. برند به عنوان یک ابزار
مدیریتی کمک می‌کند که مدیران رسانه از چرخة رقابت در « اقتصاد توجه» عقب نمانند.
در بین رسانه‌های متعدد موجود در کشور، برندسازی
بین خبرگزاری‌ها اهمیت فراوانی یافته است و خبرگزاری‌ها برای حسن شهرت در رقابت مستمر
هستند. اما تاکنون مدل مشخصی برای سنجش ارزش برند خبرگزاری‌ها ارائه نشده است. هدف پژوهش حاضر،
ارائة مدلی برای ارزیابی ارزش ویژة برند خبرگزاری‌های ایران است. در این پژوهش، مدل آکر
مبنای توسعه این مدل در نظر گرفته شده و برای سنجش ارزش خبرگزاری‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده
شده است.
-
تحلیل کارکردهای زبانیِ عکس‌های
خبری / علیرضا مهدی‌زاده
عکاسی خبری یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین شاخه‌های عکاسی است که با ابعاد مختلف زندگی
انسان در ارتباط است. ثبت و روایت صادقانه و بی‌طرفانة وقایع، رویدادها و تحولات
گوناگون جوامع انسانی، بی‌کم وکاست و بدون جرح وتعدیل از اهداف این شاخه عکاسی است.
اما
عکس‌های خبری، تنها به بازتولید
صرف و گزارش وقایع و رخدادهای گوناگون نمی‌پردازند.
زیرا عکس خبری، به عنوان یک رسانه و واسطه هنری تأثیرگذار، نوعی نظام بازنمایی است
که می‌تواند معانی و پیام‌های مختلفی را دربارة اشخاص، وقایع و
رویدادها منتقل کند و مانند زبان، کارکردهای
متفاوتی به خود بگیرد. از این رو و با توجه به ماهیت
ارتباطی و خصلت اجتماعی عکاسی خبری، هدف از این پژوهش، تحلیل کارکردهای زبانی عکس‌های خبری است. با توجه به جامعیت نظریه
ارتباطی یاکوبسن، چارچوب نظری تحقیق را کارکردهای زبانی مورد نظر یاکوبسن تشکیل می‌دهد. همچنین، پرسش‌های مطرح‌شده عبارت‌اند از: 1. چه کارکردهای زبانی در عکس‌های خبری قابل مشاهده است؟ 2. عکاس، به‌وسیلة چه عواملی می‌تواند به عکس خویش کارکردهای گوناگون
زبانی ببخشد؟
تهیه خبر:لیلا نوری
میاندوآب