خانم دکتر مریم حق شناس، دانش
آموخته دکتری مدیریت رسانه و فناوری اطلاعات از دانشگاه تهران در سال 1395 بوده، از
سال 1389 تاکنون مدیر گروه علمی نخبگان ایرانی و همچنین از سال 1397 رییس کارگروه شهر
هوشمند در انجمن سواد رسانه ای ایران هستند. مدیر بخش آموزش شبکه تلویزیونی ایران کالا
و مدیر شبکه اجتماعی دانشگاه فرهنگیان، مدرس دانشگاه، پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات،
محقق حوزه آموزش مجازی و یادگیری از دیگر سوابق کاری و اجرایی ایشان می باشد. عضویت
افتخاری در انجمن ها و عضو کمیته های علمی
و شورای سیاست گذاری کنفرانس های ملی و بین المللی، عضو برتر باشگاه پژوهشگران جوان
از سال 1397 تاکنون، برگزیده تندیس نقره ای شبکه پژوهشگران ایرانی در سال 1395، کسب
رتبه پژوهشگر برتر در بیست و دومین جشنواره پژوهش دانشگاه تهران در سال 1392، کسب رتبه
اول کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات از دانشگاه علوم و تحقیقات تهران در سال1390
از دیگر افتخارات ایشان می باشد. نگارش کتب و تألیفات علمی بیش از 200 مقاله و 50 کتاب
در زمینه های مختلف فناوری اطلاعات، رسانه و ارتباطات و همچنین داور بین المللی ژورنال
های علمی و داور مجلات داخلی از دیگر مواردی است که در کارنامه علمی پژوهشی ایشان به
چشم می خورد .
بخش
دوم : بانوان پژوهشگر
تهیه
،تدوین و مصاحبه از : الهه اردلانی
دفتر
مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها
قسمت
دوم
خانم دکتر مریم حق شناس
1. با توجه به اهمیت
فناوری هوش مصنوعی در مواجهه با دنیای کلان داده¬ها چگونه می¬توان رابطه این دانش
را با سایر علوم در ظهور فناوری‌های نو انعکاس داد؟
با
ظهور انقلاب صنعتی نسل چهارم و فناوری¬های نوین، با اطمینان می¬توان گفت که با هدف
افزایش بهره‌وری و تحول اقتصادی، در حوزه¬های صنعتی و به خصوص ایجاد مشاغل و
ارتقای سطح مهارتی در نیروی انسانی، تحولات بسیار زیادی صورت گرفته و فضای رقابتی
میان حوزه¬های مختلف ایجاد شده است. فناوری هوش مصنوعی و دیگر فناوری¬ها هم قطعا
متاثر از این تحولات در این نسل جدید خواهند بود و وابستگی آن¬ها به واسطه ظهور I4، در زندگی عموم افراد
جامعه منعکس شده و به تصویر کشیده شده است. در چرخه زیست¬پذیر فناوری، داده¬ها از
طریق سنسورهای اینترنت اشیاء جمع اوری گردیده و در مراحل بعدی این داده¬های کلان
توسط هوش مصنوعی در جهت رشد صنعتی و تصمیم-گیری¬های موثر، مورد پردازش و تجزیه و
تحلیل قرار میگیرد. نتایج حاصل از عملکرد این چرخه، موجب درآمدزایی صنایع و ایجاد
کسب¬و¬کارهای مدرن به کمک پلتفرم¬هایی است که
با استفاده از فناوری¬های نوظهور شکل گرفته¬اند. بنابراین در نسل جدید
صنعتی، فناوری¬ها با یکدیگر مرتبط بوده و به طور کلی امکان جمع‌آوری، تحلیل و
بررسی داده‌های مبادله شده میان ماشین‌ها فراهم شده و به موجب این امر انجام
فرایندهای لازم در صنایع برای تولید کالاهای با کیفیت بالا با سرعت بیشتر و هزینه
کمتری امکان پذیر خواهد بود.
2. مهم ترین کاربرد هوش مصنوعی در رسانه های
جمعی چیست؟
با
ورود به عصری از اتصالات هوشمندانه، سریع و با کیفیت و مبتنی بر فناوری¬های نوین
مانند اینترنت اشیاء، کلان¬داده و هوش مصنوعی،تمامی صنایع مختلف تحت تاثیر قرار
گرفته و متحول شده است. توسعه فناوری هوش مصنوعی و استفاده از قابلیت‌های آن در
صنایع مختلف، به میدان رقابت جدید شرکت‌های بزرگ فناوری تبدیل شده است. در واقع
می¬توان به صراحت بیان کرد که سیستم¬های برگرفته از این فناوری که تداعی¬گر هوش در
رفتار انسانی هستند، تقریبا در هر زمینه و هر صنعت، از جمله خدمات سلامت، آموزش،
امنیت عمومی، امور مالی، توسعه بین المللی، اتوماسیون، رسانه جمعی و اجتماعی،
فروش، بازاریابی، هنر و ... کاربرد دارند. بنابراین صنعت رسانه¬ها (از رسانه¬های
جمعی، سنتی تا رسانه¬های نوین و شبکه¬های اجتماعی) نیز مانند دیگر صنایع، به عنوان
عوامل رشد اقتصادی و ایجاد تحول جهت¬دهی شده و نیاز است تا این صنعت نیز از ظرفیت
تعامل با کاربران بهرهبرداری کند. عدم توجه به ظهور و حضور فناوری¬ها و
فرآورده¬های آن¬ها در صنعت رسانه، موجب کاهش مخاطبان، دورماندن از بازار رقابت و
عدم کارایی و استفاده از منابع خواهد شد. اتصال میان فناوری هوش مصنوعی و
رسانه¬ها، امکان تحلیل رفتار کاربران و ارائه محتوای هدفمند متناسب با درک و نیاز
آنها را فراهم می¬نماید. شناسایی اخبار جعلی که بسیار با زندگی کاربران فضای مجازی
عجین شده است، از دیگر کاربرد¬های فناورانه در نقش رسانه¬ای خواهد بود.
3. هوش مصنوعی بعنوان یکی از فناوری¬های نوین ارتباطی چه نقشی در توسعه سواد
رسانه¬¬ای دارد؟
هوش
مصنوعی در همه بخش¬ها و جوانب زندگی بشر کاربردپذیری داشته و در دهه¬های اخیر مورد
توجه بسیاری از کشورها از جمله ایران قرار گرفته و حتی سازمان¬هایی که فعالیت آنها
هیچ ارتباطی با فناوری ندارد هم سعی در معرفی سیستم¬های هوشمند و این فناوری
نوظهور دارند. هوش مصنوعی با هدف عمومی بهره¬وری و بالابردن استاندارد زندگی بشر
در هر دوره می¬تواند موثر واقع شود. مرور تحقیقات صورت گرفته با هدف به‌کارگیری
فناوری¬های نوین به عنوان راهکار و پیشنهادی در جهت توسعه جوامع از بعد ارتباطی و
ایجاد تعاملات، مبین آن است که قابلیت¬ این فناوری¬ها، منشأ تحولات اساسی در حوزه
سوادرسانه¬ای است و توانایی حل یکی از چالش‌های مهم در جامعه که عدم وجود سواد و
کاربست این¬ فناوری¬ها در زندگی آنها با در نظر داشتن تمامی ابعاد مختلف فرهنگی،
اقتصادی و اجتماعی است، را دارد. بنابراین تمامی موسسات، سازمان¬ها و مراکزی که
هدف ارتقای سطح سواد نیروی انسانی را دارند، می¬بایست تدابیر مناسبی را برای
کاربرد فناوری هوش مصنوعی به عنوان ابزاری که به تحقق رویکرد توسعه سوادرسانه¬ای
کمک می¬رساند، اتخاذ کنند و فرهنگ استفاده صحیح از قابلیت¬های این ابزارها را
آموزش دهند. بنابراین از آنجایی که ظهور فناوری¬ها و تاثیرات آنها، سراسر زندگی
عموم افراد جامعه را به شکل گستره¬ای فرا گرفته است، با تهیه برنامه‌های آموزشی و
برگزیده در حوزه یادگیری، نه تنها قشر خاصى از افراد جامعه آن هم به تعداد اندک و
در زمان و ساعاتى محدود، بلکه تمامی مخاطبان در تمامى ساعات شبانه‌روز را تحت
تأثیر محیط¬های آموزشی می¬توان با قابلیت¬های آنها آشنا کرد و بدین جهت سطح
سوادرسانه¬ای جامعه را ارتقا داد.
4. برای ارتقاء سطح آگاهی اصحاب رسانه‌ها در
دانش هوش مصنوعی چه معیارهای تخصصی مورد نیاز است؟
فناوری
هوش مصنوعی و استراتژی¬های دیجیتالی¬شدن به سرعت در زنجیره¬های تأمین تطبیق داده
می¬شوند و در سازماندهی و تجزیه و تحلیل داده، از لجستیک گرفته تا انبارداری، بکار
گرفته می¬شود. انتظار می¬رود استفاده از هوش مصنوعی، بهبود در تولید، بهره¬وری و
صرفه¬جویی در وقت و پیش¬بینی¬های بهتر که موجب تصمیم¬گیری¬های بهینه و به موقع
می¬گردد را به همراه داشته باشند. دو نوع استراتژی در خصوص پیشرفت این فناوری وجود
دارد. یکی سیاست¬هایی که بر الگوی انتشار و توسعه هوش مصنوعی تمرکز دارند و دیگری
سیاست¬هایی که بر پیامدهای انتشار و توسعه آن متمرکز هستند. برای تسهیل ارتباطات
در حوزه هوش مصنوعی، امکان پذیرش رویکردها و مفاهیمی که از توسعه آینده پشتیبانی
می¬کند و به علایق و نگرانی¬های دولت¬ها و جامعه می¬پردازد، نیاز به آموزش مفاهیم
و اصول کاربردی این حوزه است. از جمله مخاطبان این آموزش، صاحبان رسانه¬ها هستند و
باید به کسب این دانش تخصصی و مهارت فناورانه تجهیز شوند. در این میان، معیارهای
تخصصی وجود دارد. این معیارها، الزامات، مشخصات، دستورالعملها یا خصوصیاتی را
ارائه می دهند که می¬توانند به طور مداوم مورد استفاده قرار گیرند تا اطمینان حاصل
شود که فناوری هوش مصنوعی، اهداف مهم را برای عملکرد و قابلیت بهره¬برداری برآورده
می کنند یا خیر. بر این اساس، کشورهای صاحب فناوری، در حوزه معیارهای تخصصی لازم
به جهت آشنایی با این فناوری نوظهور اقداماتی را صورت داده اند و کشور ما نیز
می-بایست با تغییرات اساسی در سرفصل¬های آموزشی به قشرهای مختلف به خصوص اصحاب
رسانه که در حوزه رسانه¬ها صاحب نظر هستند، تلاش نموده و پیشگام باشد.
5. چگونه میتوان مردم را به مشارکت در زمینه
نوآوری و توسعه هوشمندانه در شهرشان آگاه ساخت؟
یکی
از مهم‌ترین تأثیرات رسانه‌ها، آگاه‌سازی بخش وسیعی از جامعه به صورت پایدار است و
این رسانه¬ها، دانش عمومی و سرعت گردش اطلاعات را افزایش داده و نشر آن را تسهیل
می‌کنند و اختلاف دانش بین اقشار اجتماعی که ناشی از اختلاف در جایگاه اجتماعی و
سطح تحصیلات مخاطبان است را کاهش می‌دهد. بنابراین عموم مردم باید به واسطه این
رسانه¬ها، از مهارت¬های ارتباطی بیشتر، توانایی ادراک و توانایی تفسیر بهتر
اطلاعات و همچنین حفظ و استفاده گزینشی از اطلاعات بیشتر برخوردار شوند. از سوی
دیگر، رسانه¬های نوین ارتباطی به عنوان یک رسانه آموزشی که نقش بسزایی در رشد
آموزش و یادگیری مخاطبان در تمامی حوزه¬های تخصصی دارند، در جهت ارتقای دانش و
وسیع‌تر نمودن حوزه تخصصی افراد جامعه، امر فراگیری دانش جدید را تسهیل می‌کنند.
بنابراین با جدیت می¬توان گفت که رسانه¬ها، ابزار مناسبی به جهت آشنایی از مزایا و
فرصت¬های ایجاد شده به واسطه نقش آفرینی مردم در حوزه های نوآوری و هوشمندانه
خواهند بود. تحولات شهری و فرایند جهانی‌شدن در عصر فناورانه، امکان ظهور جامعه
شبکه‌ای را فراهم آورده است. در یک شهر هوشمند به مثابه پلتفرم، تعاریف جدیدی از
هویت‌ها و جوامع انسانی عرضه می¬شود. تغییر ماهیت مراودات اجتماعی به شکل جوامع
مجازی و معاشرت‌های الکترونیکی، به عنوان محیط نمادین این جامعه پدید آمد. این طرز
تفکر و نگاه به شهرهای آینده، مردم را به مشارکت در ایده پردازی و کارآفرینی سوق
خواهد داد.
6. آیا ایران در تراز ۱۰ کشور برتر جهان در
حوزه هوش مصنوعی قرار خواهد گرفت؟
نتایج
تحقیقات حاکی از آن است که در کنار نقاط مثبت فناوری هوش مصنوعی، پیامدهای منفی
مانند تسخیر زندگی بشر، انتشار اخبار جعلی و ایجاد هویت¬های جعلی که تضعیف حس
اعتماد را میان شهروندان و دولت ایجاد کرده، عدم هماهنگی نوآوری فناورانه در این
حوزه با نیازهای اخلاقی جامعه و همچنین تضعیف راهکارهای سنتی در حکمرانی با رقابت
آزاد کشورها و شرکت¬های بزرگ فناوری در تجمیع داده مرتبط با افراد به عنوان عاملی
برای ایجاد برتری اقتصادی، پزشکی و امنیتی در سراسر جهان و همچنین برای شناخت و
کنترل سایر جوامع و اکوسیستم¬های در حال توسعه را هم به همراه خواهد داشت. ار سوی
دیگر، توجه به این فناوری، یک امر مهم و ضروری در روند توسعه جهانی کشورهای درحال‌توسعه
و نیز توسعه در ایران است. پیشرفت کشور، مدیون فناوری‌های اطلاعاتی و ابزارهای
نوین ارتباطی و ظهور فناوری¬های نوین است. با توجه به اهمیت نقش و گسترش هوش
مصنوعی به عنوان موثرترین ابزار در توسعه اقتصادی و پیشبرد مرزهای دانش، کشور
ایران با توجه به شرایط مناسبی که در زمینه دانش و سواد در حوزه هوش مصنوعی، تربیت
نیروی انسانی و تحقیقات دارد، محلی برای توسعه زیست بوم هوش مصنوعی، ظهور و بروز
استعدادها، کاربرد و صنعتی سازی، خلاقیت و نوآوری‌ها خواهد بود.
7. چه مؤلفه‌های جهت حمایت و پیشرفت دانش هوش
مصنوعی در دانشگاه¬های ایران موردنظر شما
است ؟
توسعه¬دهندگان
فناوری در محیط‌های آموزشی، یادگیری را مهم‌ترین هدف بنیادی استفاده از فضاهای
مجازی و شبکه‌ای می‌دانند. همانگونه که در باب نظریه‌های یادگیری، گرایش بیشتر به
رویکرد شناختی، ساختارگرایی، رفتارگرایی و یادگیری شبکه¬ای است تا نظریه‌های
رفتاری. در حوزه یادگیری و آموزش نیز اغلب بر آموزش‌های فعال و یادگیرنده محور
تأکید می¬شود تا بر روش‌های موضوع محور یا یاددهنده محور. بنابراین دانشگاه¬های
آینده که پلتفرمی و ارزش-آفرینی هستند و تغییر رویکرد معلم محور به یادگیرنده محور
خواهند داشت و بر اساس رویکرد جدید، فراگیران و اساتید با سطوح متفاوت توانایی، با
تشکیل گروه‌های کوچک یادگیری، فعالیت‌های یادگیری را در جهت بهبود درک موضوع به
کار می¬گیرند، باید از فناوری¬های نوظهور به خصوص هوش مصنوعی بهره¬گیری نمایند و
در جهت حمایت از آنها گام بردارند. بطورمثال از آنجاییکه مولفه¬هایی همچون
تاثیرگذاری شناختی بر روی گروه¬های جامعه برای اهداف آموزشی، تبلیغاتی، سیاسی و
...، به کمک فناوری هوش مصنوعی امکان¬پذیر است و از سوی دیگر استفاده شبکه¬های
اجتماعی از الگوریتم¬های یادگیری ماشین برای تصمیم¬گیری در مورد محتوای مورد
استفاده و شخصی¬سازی داده الزامی است، دانشگاه¬ها باید از این کاربردهای فناورانه
در جهت نیل به اهداف توسعه¬ای و کارآفرینی استفاده نمایند.
8. چه تعاملی بین جامعه دانشگاهی ایران و شبکه
های اجتماعی وجود دارد ؟
دانشگاه¬های
نسل آینده که مبتنی بر شبکه¬های اجتماعی هستند و اصطلاحا رویکرد تعاملی و پلتفرمی
را الگوی اصلی آموزشی خود قرار داده¬اند، به عنوان یکی از شیوه‌های تدریس آموزش عالی
در بستر فضای مجازی و استفاده مؤثر از فناوری¬های نوظهور در فرایند آموزش، با
تأکید بر پردازش، دریافت معانی و بازآفرینی دانش و اطلاعات، با یکی از مهم‌ترین
اهداف آموزش عالی که تقویت ذهن فراگیران در استدلال و درک و فهم نظریه‌ها است،
تناسب بالایی دارند. این رویکرد مستلزم آن است که فراگیران، جستجوگران فعال
محتواهای الکترونیکی در فضای مجازی باشند و در مورد ارزش اطلاعات کسب شده، به
ارزشیابی و تحلیل پرداخته و در یادگیری و ساخت دانش مشارکت کنند. اگرچه در حال
حاضر، رویکرد پلتفرمی در جامعه دانشگاهی کشور بکارگرفته نمی¬شود و صرفاً ویژگی¬های
آموزش سنتی به محیط آموزش در فضای مجازی انتقال یافته است، لیکن این ارتباط باید
به واسطه تغییر تفکر سنتی و سوق¬دهی به سمت نوعی روش آموزشی که بر پایه تعاملات
گروهی فراگیران برای دستیابی به هدفی خاص تعریف شده است، صورت گیرد. مسئله مهم در
این شیوه یادگیری نوین در دانشگاه¬های پلتفرمی، تشکیل شبکه¬های اجتماعی متشکل از
افرادی است که در برخی ویژگی‌ها با یکدیگر مشابه و یا متفاوت هستند و با ایجاد
تعامل در جهت تعمیق یادگیری مفهومی خاص و یا بهبود دانش و پاسخ به نیازهای یادگیری
تلاش می‌کنند. اعضای این شبکه¬ها، هم از نظر دانش و مهارت‌های یادگیری و هم در
زمینه برقراری تعامل و مهارت‌های اجتماعی در جریان یادگیری رشد می‌یابند.
9. سطح کیفی آینده آموزش مجازی با بکارگیری
شیوه¬ها و رسانه¬های آموزشی نوین را چگونه می¬بینید؟
با
ظهور شبکه‌ها و فضای مجازی به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ بشر در عصر دیجیتال و
رسانه¬های اجتماعی، شیوه‌های یاددهی و یادگیری و آموزش مجازی هم دچار تغییر و تحول
شده است و همگام با پیشرفت این فناوری‌های نوین آموزشی مبتنی بر رسانه، رویکرد و
نظریه‌های جدیدی در جهت بهبود این فرآیند، پا به عرصه گذارده و بر زندگی بشر در
جوامع پیشرفته تأثیر بسزایی داشته است. لیکن ذهنیات اساتید و فراگیران، هنوز به
عصر صنعتی تعلق دارد. درحالی‌که باید بازنگری¬هایی در نظام آموزش و یادگیری صورت
پذیرد و به سمت دانشگاه¬های پلتفرمی که دارای زیرساختی مبتنی بر فناوری¬های هوشمند
هستند پیش رود تا به موجب آن، فراگیران ترغیب به کارگروهی و همکاری با دیگران شوند
و از نظرات یکدیگر آگاه و بهره‌مند گردند. لذا با توجه به اهمیت چگونگی نظام
آموزشی به شیوه مجازی و لزوم اجرای درست فرآیند یاددهی و یادگیری که یکی از مهم‌ترین
عوامل مؤثر بر یادگیری است، استفاده از فناوری¬ها و رسانه¬های آموزشی در کنار
شبکه¬های یادگیری، اعتمادبه‌نفس و استقلال فکری فراگیران را افزایش داده و به آنها
اجازه اظهار آزادانه نظرات متنوع و حتی متناقض را می¬دهد. در واقع نظام دانشگاهی
را تعاملی ساخته و همچنین نظام تعلیم و تربیت، با حرکت به سمت نظریه¬ ارتباط
گرایی، به کمک رسانه‌های اجتماعی و آموزشی نوین، زیست بومی را با هدف افزایش
نوآوری و بازدهی آموزشی ایجاد می¬نماید.
10. یکی از معضلاتی که امروزه در فضای مجازی با آن مواجه هستیم وجود اخبار جعلی است چگونه
می¬توان از توسعه آن جلوگیری کرد؟
به
طور کلی جعل عمیق، تهدیدی بزرگ برای جوامع، سیستم¬های سیاسی و تجاری است چرا که
روزنامه¬نگاران با بهره-گیری از این فناوری و ساخت اخبار جعلی، مخاطبان را از
واقعیت دور می¬سازند. این فناوری در قالب تبلیغات جعلی و اظهار نظرها در انتخابات،
امنیت ملی را با چالش مواجه می¬سازد و سلب اعتماد شهروندان را نسبت به مقامات
مسئول در بر خواهد داشت. از سوی دیگر هوش مصنوعی به‌طور ذاتی یک فناوری با کاربرد
دوگانه و با پیامدهای مثبت و منفی است و جعل عمیق، از جمله برنامه‌های پیچیده این
فناوری است که اکنون می‌تواند صداها، تصاویر و ویدئوها را دستکاری کرده و هویت‌های
جعلی ایجاد کند که اغلب تمایز آن از نمونه اصلی غیرممکن است. الگوریتم‌های یادگیری
عمیق می‌توانند با دقت شگفت‌انگیز، با لب¬خوانی و تا حدودی شبیه‌سازی حالت و شکل‌های
مختلف صورت، سخنرانی جعلی کنند. در واقع فناوری جعل عمیق با بهره¬گیری از
قابلیت¬های هوش مصنوعی امکان تقلب و انتشار اخبار جعلی را فراهم ساخته است. همچنین
سیستم‌های این فناوری در سراسر جهان با استفاده از داده‌های کلان به دست آمده
مانند الگوهای ترافیکی شهرها، بازارهای مالی، داده‌های مرتبط با روند رفتار مصرف‌کننده،
پرونده‌های سلامت و علم ژنتیک آموزش دیده تا به منظور پیش‌بینی جنبه‌های مختلف
زندگی روزمره انسان‌ها کاربردی باشد. با اینحال به طور کلی برای مقابله با تهدید
این پدیده در جوامع انسانی، تحقیقاتی صورت گرفته است و نتایج بیانگر آن است که
روش¬های ارائه شده در تشخیص جعل عمیق برای بکارگیری در سناریوهای واقعی، کافی
نبوده و تحقیقات بیشتری لازم است تا به طور گسترده این روش¬ها مورد استفاده قرار
گیرند.
11. به عنوان یک بانو پژوهشگر در حوزه رسانه چه
خلاءهایی را احساس می کنید؟
با
پیشرفت فناوری¬های آموزشی در فضای مجازی و بهره‌گیری مخاطبان از شیوه¬های آموزشی
پلتفرمی و نوین و هم‌زمان با آن رواج رسانه¬ها و بهره¬گیری از آنها در اجرای
رویکردهای تعاملی، فکر استفاده از این رسانه¬ها در امر آموزش، انقلابی نوین در امر
آموزش از راه دور و توسعه دانشگاه¬های پلتفرمی ایجاد خواهد نمود. زیرا افزایش دانش
و علم و آموزش مخاطبان رسانه¬های نوین ارتباطی در بستر فضای مجازی، موجب افزایش
مهارتهایی همچون شناخت اطلاعاتی، توانایی به‌کارگیری فناوری، مهارت¬های
ارتباطاتی، قابلیت به‌کارگیری اطلاعات، توانایی تبدیل اطلاعات به دانش میشود. از طرفی اگرچه با به کارگیری رسانه های نوین یا شبکه های اجتماعی در شیوه
های آموزشی جدید، نقش آموزشی رسانه ها پررنگتر خواهد شد، این رویکرد نوین در دانشگاه
های امروزی، باید با دقت کاملی اجرایی شود تا خلاء علمی و آموزشی ایجاد نشود.
در
حوزه فناوریها پیشرو نیز، اولا دیدگاه پیشرفت بیش از حد در صنعت رباتیک که در
نهایت ربات¬ها باهوش¬تر از انسان میشود و کنترلش از انسان¬ها گرفته می¬شود، یک
چالش بزرگ برای آینده انسان است. دوم جایگزینی ربات در تمامی جایگاه¬های شغلی اعم
از صنعتی، بهداشتی و نظامی با انسان است و این مورد در حال وقوع است و انسان را در
آینده ممکن است به چالش بیندازد. چالش سومی که کمتر مطرح می¬شود و به عنوان یک
پدیده جدید امروزه مورد توجه قرار می¬گیرد، از بین رفتن آزادی انسان¬ها با وجود
مکانیزه شدن تمامی درگاه¬های اجتماعی و دولتی است. دولت¬ها امروزه خیلی بیشتر از
قبل می توانند فعالیت¬های شهروندان را زیر ذره¬بین داشته باشند و اطلاعاتی که از
فعالیت¬های روزمره مردم با وسایل الکترونیکی تولید می¬شود، می¬تواند به صورت
سازمان یافته علیه مردم مورد استفاده قرار گیرد که این امر می¬تواند هم به عنوان
فرصت هم به شکل چالش مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.
12. درحوزه آموزش مجازی و یادگیری چه برنامه¬ریزی
در آینده دارید؟
در
عصر هم‌راستایی دانش و فناوری، هم‌زمان با رشد فناوری¬های نوین ارتباطی و همچنین
گسترش فضای مجازی، نقش آموزش و اجرای فرایند یادگیری در عرصه¬های مختلف زندگی
انسان¬ها متحول گشته است. هر یک از مخاطبان آینده با حضور در فضای مجازی که به
عنوان یک منبع غنی دانش و اطلاعات به روز شناخته شده است و امکانات بسیار زیادی را
در زمینه علم و دانش در اختیار آنها قرار می‌دهد، تمایل بر تغییر رفتار و افزایش
سطح آگاهی خود دارند. آموزش در فضای مجازی با ویژگی¬های بی¬زمانی و بی¬مکانی،
تعاملی بودن و ... قابلیت¬های زیادی در زمینه یادگیری و تعلیم و تربیت در اختیار
کاربران خود قرار می‌دهد. مفاهیمی همچون دانشگاه هوشمند، شهر پلتفرمی، مدارس
هوشمند، مراکز الکترونیکی و دانشگاه مجازی و ... اشاره به شیوه¬ها و رویکردهای
جدید آموزشی دارد که امروزه جایگزین سیستم¬های آموزشی گردیده و پدیده¬های نوظهور
پلتفرم¬های آموزشی را ایجاد نموده است. حرکت به سمت هوشمندی در سطح دانشگاه¬ها و
بازنگری نظام آموزشی و یادگیری، به موجب توانایی¬های منحصر به فرد دانشگاه¬های
هوشمند در پشتیبانی از ارتباطات تعاملی و مشارکتی در محیط¬های آموزشی پویا، الزامی
است. در واقع می¬توان با ورود به عرصه¬های جدید، در حوزه آموزش و یادگیری به عنوان
پیشتازان تکنولوژی آموزشی، از قابلیت¬های آموزش مبتنی بر پلتفرم¬ها در جهت افزایش
تعاملات در جامعه بهره¬گیری کرد. شیوه¬های جدید آموزشی در آینده، از ویژگی¬های و
قابلیت¬های فضای مجازی برای بهبود عملکردش استفاده می¬کند.